Achtergrond is zoals bekend dat het kabinet de balans wil herstellen rondom het werken met en als zelfstandige(n). Dat gebeurt langs drie lijnen: i) er wordt een gelijk speelveld gecreëerd tussen werknemers en zelfstandigen, ii) de regels voor de beoordeling van arbeidsrelaties worden verduidelijkt en iii) de handhaving op schijnzelfstandigheid wordt verbeterd onder opheffing van het moratorium per 1 januari 2025.

In januari 2024 heeft de belastingdienst al in een doorwrocht document, het Handhavingsplan, onderkend dat er een groot risico bestaat op maatschappelijke onrust zodra het handhavingsmoratorium wordt opgeheven. Om die verwachte onrust te beperken zou de belastingdienst samenwerking zoeken met de markt die erop is gericht het bewustzijn te vergroten en sectoren in de actiestand te krijgen om een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van de kwalificatie van de arbeidsrelaties.

Op 25 september bleek uit het aantal (12) ingediende moties in het tweeminutendebat Zzp en uit hun onderwerpen wel dat die onrust geenszins is voorkomen: er werden moties ingediend over o.a.:

• De handhavingsstrategie wijzigen ten behoeve van een zachtere landing bij het opheffen van het handhavingsmoratorium;
• Voor 1 november 2024 duidelijk afwegingskader voor handhaving publiceren op de website van de Belastingdienst;
• In de handhaving coulant omgaan met onbewust onbekwame zelfstandigen en niet direct overgaan tot het opleggen van boetes;
• Verkennen hoe de agrarische sector kan worden uitgezonderd van de arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen;

De motie met het verzoek om een zachtere landing door voorlopig risicovol gericht te gaan handhaven met een focus op probleemgevallen en door zoveel mogelijk rekening te houden met de menselijke maat, zal het naar verwachting op 1 oktober a.s. in de stemming wel halen.

Het leek een discussie voor de bühne: de staatssecretaris zegde tijdens het debat toe een toetsingskader op de website van de belastingdienst te publiceren en gaf daar niets mee weg. En wat ons betreft valt de belofte van een zachte landing in de beleidsstukken van de belastingdienst al lang te lezen. Maar onvermijdelijk is het: arbeidsrelaties gaan worden gekwalificeerd en al het werk dat binnen uw organisatie wordt gedaan door zelfstandigen moet nu echt onder het vergrootglas worden gelegd.

De beste tip nu? Leest u de criteria uit het Deliveroo arrest er nog eens op na en neem een kijkje in de verhelderende praktijkgevallen die in de toelichting bij het conceptwetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties (VBAR) zijn opgenomen. De belastingdienst zal geen aanwijzingen of waarschuwingen afgeven, maar direct en met terugwerkende kracht tot 1 januari 2025 naheffingsaanslagen opleggen. Om over consequentie van de toepasselijkheid van het ontslagrecht, cao-verplichtingen en pensioenpremies nog maar te zwijgen.

Wilt u op de hoogte blijven van de actuele ontwikkelingen? Bezoek onze themapagina Schijnzelfstandigheid en de wet DBA en volg onze gratis maandelijkse webinars Actualiteiten Arbeidsrecht, aanmelden kan hier. Bent u werkzaam in de zorgsector? Speciaal voor u is er in samenwerking met Wim van Welsem van KPMG een drieluik met als onderwerp Schijnzelfstandigheid in de zorg. Het derde webinar vindt plaats op donderdag 24 oktober a.s. om 11 uur. U kunt zich hier aanmelden. Webinar 1 en 2 kunt u terugkijken. Scroll op onze themapagina bijna helemaal naar onderen.